ಕುದ್ರೊಟ್ಟು ಶ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮ ಬೈದರ್ಕಳ ಗರೋಡಿ, ಎರ್ಮಾಳ್ ಬಡಾ.
ಉಡುಪಿಯಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಎನ್.ಎಚ್.66ರಲ್ಲಿ ಉಚ್ಚಿಲ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ಸುಮಾರು 1.28 ಕಿ. ಮೀ.ದೂರದಲ್ಲಿ ಎಡಬದಿಗಿರುವ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಅರ್ದ ಕಿ. ಮೀ. ಒಳಗೆ ಹೋದರೆ ಈ ಗರೋಡಿ ಇದೆ.
ಇದು ಆಯದ ಗರೋಡಿಯಾಗಿದ್ದು ಶಿಲಾಮಯವಾಗಿದೆ. ಷಡಾಧಾರ ಪ್ರತಿಷ್ಟೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಗರೋಡಿಯ ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರವು ಪಡುವಣ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಇದ್ದು ಇನ್ನೊಂದು ದ್ವಾರವು ಮೂಡಣ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಇದೆ.
ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದು ಬಂದಂತೆ, ಕಾಯಬಿಟ್ಟು ಮಾಯಕ್ಕೆ ಸಂದ ಬಳಿಕ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರು ಅಗೋಚರ ಚೇತನರಾಗಿ ಭಕ್ತರ ಪರಿಪಾಲನೆಗೆ ಸಂಚಾರ ಹೊರಡುತ್ತಾರೆ. ಎನ್ಮೂರಿನಿಂದ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಗೆ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ ಹೋಗುತ್ತಿರಲು ದಾರಿ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕುತ್ಯಾರು ಅರಸ್ತಾನ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಕುತ್ಯಾರಿನಲ್ಲಿ ಕೇಂಜ ಗರೋಡಿ ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲೂರಿನ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವರ ದರ್ಶನ ಮಾಡಿ ಎಲ್ಲೂರು ಗರೋಡಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಎರ್ಮಾಳಿನ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಜನಾರ್ಧನ ಸನ್ನಿಧಿಗೆ ಬಂದು ದೇವರ ದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಎರ್ಮಾಳಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಾನಿಧ್ಯ(ಗರೋಡಿ) ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಎರ್ಮಾಳು ಕುದ್ರೊಟ್ಟಿನ ಮೂಲ ಗರಡಿ ಮನೆತನದ ಮನೆಯಂಗಳದಲ್ಲಿ ಮಾನವ ರೂಪಿಗಳಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಅಸರ್ ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮನೆಯವರು ಅಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಮನೆಯೊಳಗಿನಿಂದ ಬರುವಾಗ ಕಾಯ ರೂಪಗಳು ಮರೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ನಿಮಿತ್ತ ಕೇಳಿದಾಗ ಬೈದೇರುಗಳು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಮೆಚ್ಚಿ ನೆಲೆಯೂರುವ ಸಂಕಲ್ಪದ ಸೂಚನೆ ಇದೆಂದು ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಗೌರವ ಸೂಚಕವಾಗಿ ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಅಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳಾಭಾವ ಉಂಟಾಗುವುದೆಂದು ತೋರಿದಾಗ ಗರಡಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಸಂಕಲ್ಪ ಮೂಡುತ್ತದೆ.
ಈ ಗರೋಡಿ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಕುದ್ರೊಟ್ಟು ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವಿದೆ. ಮೂಲ್ಕಿ ಸಾವಂತರ ಆಳ್ವಿಕೆ ಕಾಲ. ಕುತ್ಯಾರು, ಕಟಪಾಡಿ, ಎರ್ಮಾಳ್ ಹೀಗೆ ಕರಾವಳಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಅರಸರ ಬೀಡುಗಳಿದ್ದವು. ಒಮ್ಮೆ ಕುತ್ಯಾರು ಬೀಡಿನ ಅರಸರು ಬಿಳಿ ಕುದುರೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯ ಮನೆಯಾದ ಎರ್ಮಾಳು ಬೀಡಿಗೆ ವಿಹಾರ ಹೋಗುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಗರೋಡಿಯ ಮೂಡು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡುಬೆಟ್ಟು ಎಂಬಲ್ಲಿಗೆ ಬರುವಾಗ ಕುದುರೆ ಎಡವಿ ಮುಗ್ಗರಿಸಿ ದೊಗ್ಗಾಲು(ಮೊಣ ಕಾಲು) ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಕುದುರೆಯ ಮೇಲಿಂದ ಕೆಳಗುರುಳಿ ಸ್ಮೃತಿ ತಪ್ಪಿದ ಸಮಯ ಅರಸರಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಕಾರಣಿಕ ಪುರುಷರು ನಿಜ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಲೌಕಿಕ ದರ್ಶನ ನೀಡಿದ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೂರ್ಚೆಯಿಂದೆದ್ದ ಅರಸರು ಸುತ್ತ ನೆರೆದಿದ್ದ ತನ್ನ ಪರಿವಾರ ಸೇವಕರಲ್ಲಿ ಈ ವಿಶೇಷ ಅಲೌಕಿಕ ಘಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿ ಇದರಲ್ಲೇನೋ ವಿಶೇಷವಿರಬೇಕು ಎಂದರು. ಬೈದರ್ಕಳ ಕಾರ್ಣಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ 16 ಕೋಲು ಆಯದ ಗರಡಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿರುವ ಸಂಕಲ್ಪವಿರುವುದಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ನೆರೆದವರ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಯಿತು.
ಭಕ್ತರ ಮೂಲಕವಾಗಿ ಅರಸರು ಬೈದೇರುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರು. ಅವರ ಕುದುರೆಯ ಕಾಲು ನೋವು ಮಾಯವಾಗಿ ಎದ್ದು ನಿಂತಿತು. ಅರಸು ಬಳ್ಳಾಲರು ಊರಿನ ಹತ್ತು ಸಮಸ್ತರನ್ನು ಒಟ್ಟು ಸೇರಿಸಿ ವಿಚಾರ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿದರು. ಭಕ್ತರೊಬ್ಬರಿಗೆ ದರ್ಶನಾವೇಶವಾಗಿ ಹಾರಿಸಿದ ಕಲ್ಪಫಲವು (ತೆಂಗಿನ ಕಾಯಿ) ಈಗ ಗರಡಿಯಿರುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಎಂದರೆ ಮೂಡಬೆಟ್ಟು ತುಂಬೆನ್ನೇಯ ಪರಿಸರ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಬಂದು ಬಿತ್ತು. 16 ಕೋಲು ಆಯದ ಗರಡಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅರಸರು ಈ ಜಮೀನನ್ನು ಗರಡಿಗೆ ಉಂಬಳಿ ನೀಡಿದರು. ಆರಾಧನೆಗಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಚನಿಲ ಬನ್ನಾಯ (ಸನಿಲ್) ಮನೆತನದವರನ್ನು ನೇಮಿಸಿದರು. ಕುದುರೆ ಬಿದ್ದ ಬೆಟ್ಟು ಸ್ಥಳವು ಕುದುರೆಬೆಟ್ಟು – ಕುದುರೊಟ್ಟು ಎಂಬುದಾಗಿ ಪ್ರತೀತಿಗೆ ಬಂತು. ಹಿಂದೆ ಗರೋಡಿಯ ಸ್ಥಳ ಮರ್ಯಾದೆ ಕುತ್ಯಾರು ಬೀಡಿಗೆ ಸಂದಾಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಅದು ಎರ್ಮಾಳು ಬೀಡಿಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆ ಹೊಂದಿತು.
ಚನಿಲ ಬನ್ನಾಯ ಅಥವಾ ಸನಿಲ್ ಸಂತತಿಯ ಮನೆತನ “ನಾಯ್ಗ” ರೆಂಬ ಅಭಿದಾನ ಹೊಂದಿದವರು. ಅಲೂಪ ವಂಶ ಮತ್ತು ವಿಜಯನಗರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಿಲ್ಲವ ಮನೆತನಗಳಿಗೆ ನಾಯಕ (ಸೇನಾ ನಾಯಕ ಇತ್ಯಾದಿ) ರೆಂಬ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನಾಯ್ಗ ಎಂಬ ಹೆಸರಿದ್ದಿತು. ಅಂಥವರಲ್ಲಿ ಹಳೆಯಂಗಡಿ ಬಂಕಿ ನಾಯ್ಕ, ಉಳಿಪಾಡಿ ಗುಡ್ಡೆ ನಾಯ್ಗ, ಕಾರ್ನಾಡಿನ ಮಾಗಂದಡಿ ನಾಯ್ಗ, ಮುಂತಾದುವು ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಮನೆತನಗಳು.
ಸುಮಾರು 150 – 200 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನವರಾದ ಬಸ ನಾಯ್ಗ ಎಂಬವರು ಈ ಚನಿಲ ಬನ್ನಾಯನ ಮನೆತನದ ಅಂದಿನ ಹಿರಿಯರು, ಧೂಮ ನಾಯ್ಗ, ಅಂಗರ ನಾಯ್ಗ, ಅಣ್ಣಪ್ಪ ನಾಯ್ಗ, ಮೈಂದಪ್ಪ ನಾಯ್ಗ, ಮುದ್ದು ನಾಯ್ಗ, ಗಿರಿಯಪ್ಪ ನಾಯ್ಗ, ಮೊದಲಾದವರು ಪ್ರಮುಖರು.
ಪೂ ಪೂಜನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಮನೆತನದ ಈಗಿನ ಪೂ ಪೂಜನೆಯವರು ಸದಾನಂದ ನಾಯ್ಗರು. ಇದು ಊರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದನೇ ಸ್ಥಾನದ ಮನೆ. ಇದು ನಡಿಕೆರೆ, ಉಚ್ಚಿಲಕರೆ, ತೋಟದಕರೆ, ಮೂಡುಬೆಟ್ಟು ಕರೆಗಳ ಕೂಡುಕಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದೆ.
ಗರೋಡಿಯ ಬ್ರಹ್ಮ ಗುಡಿಯ ಒಳಗೆ ಗುಂಡದಲ್ಲಿ ಅಶ್ವರೂಢನಾದ ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮರ ಸ್ವರ್ಣಕವಚವಿರುವ ಪಂಚಲೋಹದ ಮೂರ್ತಿಯಿದೆ. ಗುಂಡದ ಮೇಲಂತಸ್ತಿನಲ್ಲಿ ಗಾಳಿದೇವರ ಆರಾಧನೆಯಿದೆ.
ಬ್ರಹ್ಮ ಗುಂಡದ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರ ಮರದ ಪಾಪೆಯಿದೆ. ಗುಂಡದ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕುಜುಂಬ ಕಾಂಜವ ಮತ್ತು ಒಕ್ಕು ಬಲ್ಲಾಳರ ಸಾನಿಧ್ಯವಿದೆ. ಅದರ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ತೂಗು ಮಣೆ ಮಂಚದಲ್ಲಿ ಕೊಡಮಣಿತ್ತಾಯ ಮತ್ತು ಹುಲಿಚಾಮುಂಡಿ ದೈವಗಳ ಸಾನಿಧ್ಯವಿದೆ.
ಬ್ರಹ್ಮ ಗುಡಿಯ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ದ್ವಾರ ಪಾಲಕರ ಮರದ ಪಾಪೆಗಳಿವೆ.
ಬ್ರಹ್ಮ ಗುಡಿಯ ಹೊರಗೆ ಚಾವಡಿಯ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಣೆ ಮಂಚದಲ್ಲಿ ಜೋಗಿ ಪುರುಷ, ಮಾಯಂದಾಳ್ ಮತ್ತು ಮಗುವಿನ ಮರದ ಪಾಪೆ ಹಾಗೂ ಬ್ರಹ್ಮ ಗುಡಿಯ ಎದುರು ಗುರುಕಂಭವಿದೆ.
ಗರೋಡಿಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳದ ಪಂಜುರ್ಲಿ, ಮರ್ಲ್ ಧೂಮಾವತಿ, ಹಾಗೂ ನಾಗಬನವಿದೆ. ಅಯ್ಯಕಲ್ಲು, ಅಶ್ವಸ್ಥ ಕಟ್ಟೆ, ತುಳಸೀಕಟ್ಟೆಗಳು ಇವೆ
ಗರೋಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯಪೂಜೆ, ಮಂಗಳವಾರ ಪೂಜೆ, ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಪೂಜೆ, ಚೌತಿ ಪೂಜೆ, ಅಷ್ಟಮಿ ಪೂಜೆ, ದೀಪಾವಳಿ ಪೂಜೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಸೋಣ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹೂವಿನ ಪೂಜಡ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸೋಣ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯಂದು ಕಜ್ಜಾಯ ಸೇವೆಯಿದೆ. ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಪೆರಾರ್ದೆ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಪೊಸಬಾರ ಅಗೆಲ್, ನೇಮೋತ್ಸವ, ಮಾಯಂದಾಳ್ ನೇಮ, ಶುದ್ಧದ ಅಗೆಲ್ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಇಲ್ಲಿನ ಆಡಳಿತ ಮೂಡುಕರೆ, ನಡುಕೆರೆ, ಉಚ್ಚಿಲಕರೆ, ತೋಟಕರೆ ಹೀಗೆ ನಾಲ್ಕು ಕರೆ ಬಿಲ್ಲವ ಸಮುದಾಯದ ಸಹಕಾರ, ಹಿರಿಯರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ, ಯುವಜನರ ದುಡಿಮೆ, ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಊರ ಪರವೂರ ಜನರ ಸಹಕಾರದಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಗರೋಡಿಗೆ ಆಡಳಿತ ಸಮಿತಿಯೂ ಇದೆ.
ಗರೋಡಿಯು 1974 ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಪಾಳು ಬಿದ್ದಿತ್ತು. ನಂತರ 2013 ರಲ್ಲಿ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವಾಗಿದೆ.
ಗರೋಡಿಯಲ್ಲಿ ಈಗ ಬೈದದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳ ಪಾತ್ರಿಗಳಿಲ್ಲ. ಹಿಂದೆ ಬಬ್ಬು ಪೂಜಾರಿ ಎಂಬವರು ಸ್ಥಳ ಪಾತ್ರಿಗಳಿದ್ದರು.
ಬೊಗ್ಗು ಪರವ, ಸಂತೋಷ ಪರವ ಮತ್ತು ಸಂಘಡಿಗರು ಈ ಗರೋಡಿಯ ನೃತ್ಯ ವಿಶಾರದರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಗರೋಡಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟು ಬಿಲ್ಲವ ಯೂನಿಯನ್ ಎರ್ಮಾಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಗರೋಡಿಯ ವಿಳಾಸ:
ಕುದ್ರೊಟ್ಟು ಶ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮ ಬೈದರ್ಕಳ ಗರೋಡಿ ಎರ್ಮಾಳ್ ಬಡಾ,
ಪೋಸ್ಟ್ ಎರ್ಮಾಳ್, ಕಾಪು ತಾಲೂಕು,
ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ. 574119.
ಗರೋಡಿಯ ಮೊಕ್ತೇಸರ ಮತ್ತು ಪೂ ಪೂಜನೆಯವರು:
ಸದಾನಂದ ಪೂಜಾರಿ 9964006366.
ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ದಿನಾಂಕ:
10-10-2022