ಶ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮ ಬೈದರ್ಕಳ ಪೊಯ್ಯ ಪೊಡಿಕಲ್ಲ ಗರೋಡಿ, ಕಾಪು
ಉಡುಪಿಯಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ NH 66 ರ ಮೂಲಕ ಕಾಪು ತಲುಪಿ ಹೊಸ ಮಾರಿಗುಡಿಯ ಹತ್ತಿರ ಬಲಕ್ಕೆ ಕಾಣುವ ಗರೋಡಿಯ ಸ್ವಾಗತ ಗೋಪುರದ ಮೂಲಕ ಮುಂದೆ ಹೋದರೆ ಸುಮಾರು 11/2 ಕಿ ಮೀ.ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಈ ಗರೋಡಿ.
ಇದು ಬಹಳ ಪುರಾತನವಾದ ಆಯದ ಗರೋಡಿಯಾಗಿದ್ದು 2010ರಲ್ಲಿ ಷಡಾಧಾರ ಪ್ರತಿಷ್ಟೆಯಾಗಿದೆ. ಗರೋಡಿಯ ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರವು ಪೂರ್ವಾಭಿಮುಖವಾಗಿದ್ದು ಇನ್ನೊಂದು ದ್ವಾರವು ಬಡಗು ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಇದೆ.
ಸ್ಥಳ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದು ಬಂದಂತೆ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರು ಕೇಂಜದಿಂದ ಕಾಪುವಿಗೆ ಬಂದು ಇಲ್ಲಿಯ ಬೈರ ಗುತ್ತು ಮತ್ತು ದೊರೆಗಳ ಗುತ್ತು ಎಂಬಲ್ಲಿ ಸುರಿಯವನ್ನು ನೆಲಕ್ಕೆ ತಾಗಿಸಿ ನಿಶಾನೆ ಮಾಡಿ, ಬೈರ ಗುತ್ತು ಮನೆಯ ಯಜಮಾನರಿಗೆ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಬಂದು ನಿಮಗೆ ಒಂದು ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮುದ್ದೆ ಮಣ್ಣು ಹುತ್ತವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಆ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಗಿಡಗಳು ಬೆಳೆದಿರುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿಯೇ ನಮಗೆ ಗರೋಡಿ ಕಟ್ಟಿಸ ಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶವಿತ್ತರು. ಮರುದಿನ ಗುತ್ತಿನ ಮನೆಯವರು ಅಂತಹ ಜಾಗವನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಹೋದಾಗ ಹೊಯಿಗೆ ಮತ್ತು ಹುಡಿಕಲ್ಲುಗಳಿಂದಾವೃತವಾದ (ಪೊಯ್ಯ ಮತ್ತು ಪೊಡಿಕಲ್ಲು) ಆ ಜಾಗ ಸಮುದ್ರ ತೀರದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂತು. ಆಗ ಅಲ್ಲಿ ನೆರೆದ ಬೈದರ ಭಕ್ತರೊಬ್ಬರಿಗೆ ಆವೇಶ ಬಂದು ದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನುಡಿಯಾದಂತೆ ಅಲ್ಲಿ ಗರೋಡಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ ಈ ಪೊಯ್ಯ ಪೊಡಿಕಲ್ಲ ಗರೋಡಿ.
ಗರೋಡಿಯ ಬ್ರಹ್ಮ ಗುಡಿಯ ಒಳಗೆ ಗುಂಡದಲ್ಲಿ ನಾಗ ಬ್ರಹ್ಮರ ಮೂರ್ತಿ, ಗುಂಡದ ಮೇಲಂತಸ್ತಿನಲ್ಲಿ ಗಾಳಿ ದೇವರಿಗೆ ಪೂಜೆಯಿದೆ. ಗುಂಡದ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರ ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳ ಮರದ ಪಾಪೆ ಇದೆ. ಗುಂಡದ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಜೋಗಿ ಪುರುಷ ಹಾಗೂ ಕುದುರೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತ ಒಕ್ಕುಬಲ್ಲಾಳರ ಮರದ ಪಾಪೆ ಇದೆ.
ಬ್ರಹ್ಮ ಗುಡಿಯ ಹೊರಗೆ ಚಾವಡಿಯಲ್ಲಿ ಧೂಮಾವತಿ ಮತ್ತು ಬಂಟ ದೈವಗಳ ಮಣೆ ಮಂಚ, ಹುಲಿಚಾಮುಂಡಿ , ಕೊಡಮಣಿತ್ತಾಯ ದೈವಗಳ ಮಣೆ ಮಂಚಗಳಿವೆ. ಇವಲ್ಲದೆ ಗುರುಕಂಭ ಹಾಗೂ ಕಾರಣಿಕ ತೋರಿ ಗರೋಡಿಗೆ ಬಂದ ವಿಶೇಷ ಕುದುರೆಯ ಮರದ ಪಾಪೆಯಿದೆ.
ಬಹಳ ಹಿಂದೆ ತೆಂಕಣದ ಮೂಲ್ಕಿ ಸೀಮೆಯ ಅರಸು ಕಟ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದ ದೇವಾಲಯ ನೋಡಲು ಹೋದ ಇಲ್ಲಿಯ ಬೈರ ಗುತ್ತಿನ ಯಜಮಾನರು, ಅಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು ಕೆತ್ತಿದ್ದ ಮರದ ಕುದರೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಇದು ನಮ್ಮ ಗರೋಡಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದರೆ ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿತ್ತು ಅಂದುಕೊಂಡರು. ಆ ರಾತ್ರಿ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿದ ಬೈರಗುತ್ತು ಯಜಮಾನರಿಗೆ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರು ರಾತ್ರಿ ಕನಸಲ್ಲಿ ಬಂದು, ನಾವು ಆ ಕುದುರೆಯನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಅರಸರಿಗೆ ಹೇಳುವಂತೆ ಆಜ್ಙಾಪಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರ ಮಹಿಮೆಯನ್ನರಿಯದ ಅರಸರು ಕುದುರೆಯನ್ನು ಕೊಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲೇ ಅರಸರು ಸ್ಮೃತಿ ತಪ್ಪಿ ಬೀಳುವರು. ಅರಸು ಪರಿವಾರ ಹಾಗೂ ಊರವರು ಸೇರಿ ಅರಸರ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರಿಗೆ ಕೈ ಮುಗಿದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿ, ಅರಸರ ಆರೋಗ್ಯ ಸರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆಯನ್ನು ಹರಕೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಗರೋಡಿಗೆ ಕೊಡುವುದಾಗಿ ಹರಕೆ ಹೊತ್ತರು. ಸ್ಮೃತಿ ಬಂದ ಅರಸರು ಪಟ್ಟು ಬಿಡದೆ ಕೋಟಿಚೆನ್ನಯರು ಕಾರಣೀಕ ಪುರುಷರಾದರೆ ಈ ಕುದುರೆಯು ತಾನಾಗಿಯೇ ಗರೋಡಿಗೆ ಹೋಗಲಿ ಎಂದು ಕುದುರೆಯನ್ನು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಎಸೆಯಲು ಆಜ್ಞಾಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮರುದಿನ ಕುದುರೆಯು ಕಾಪು ಕಡಲ ಕಿನಾರೆಯಲ್ಲಿ ಗರೋಡಿಯ ಹತ್ತಿರ ಕುದುರೆಯು ತೇಲುತ್ತಿರುವದನ್ನು ಕಂಡು ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಗರೋಡಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಗರೋಡಿಯ ಒಳಗೆ ತಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲು ಗರೋಡಿಯ ದ್ವಾರವು ಚಿಕ್ಕದಾದುದರಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ, ಮರುದಿನ ದ್ವಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವುದೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲಾಯಿತು. ಮರುದಿನ ಬಂದು ನೋಡುವಾಗ ಕುದುರೆ ತಾನೇ ತಾನಾಗಿ ಗರೋಡಿಯ ಒಳಗೆ ಯೋಗ್ಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇಂದಿಗೂ ಕುದುರೆಯು ವರ್ಷವೂ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಿರಿದಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಇಲ್ಲಿಯ ವಿಸ್ಮಯ. ಇದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಗರೋಡಿಯ ಮೇಲ್ಮಾಡನ್ನು ಎರಡು ಸಲ ಏರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಇಲ್ಲಿಯ ಹಿರಿಯರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
ಗರೋಡಿಯ ಆವರಣದ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಯಂದಾಲ್ ಮತ್ತು ಮಗು , ಕೊಳತ ಜುಮಾದಿ ದೈವಗಳ ಸಾನಿಧ್ಯ, ಅಯ್ಯಕಲ್ಲು ಹಾಗು ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆಗಳಿವೆ.
ಗರೋಡಿಯ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ, ನಾಗಬನ, ಬೊಬ್ಬರ್ಯ, ರಕ್ತೇಶ್ವರಿ, ನಂದಿ ಪಂಜುರ್ಲಿ ದೈವಗಳ ಸಾನಿದ್ಯವಿದೆ.
ಜಗನ್ನಾಥ ಪೂಜಾರಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಪೂಜಾರಿ
1980 ರಿಂದ ಗರೋಡಿ ಮನೆ ಜಗನ್ನಾಥ ಪೂಜಾರಿ (ಪ್ರಾಯ 65 ವರ್ಷ) ಯವರು ಈ ಗರೋಡಿಯ ಪೂ ಪೂಜನೆಯವರು. ಇವರ ಮೊದಲು 1973ರಿಂದ 1980ರ ವರೆಗೆ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಪೂಜಾರಿ, ಅದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ನಾಗಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿ, ಕುಂಞ ಪೂಜಾರಿ, ಕೊರಗ ಪೂಜಾರಿ, ಬಸವ ಪೂಜಾರಿ, ಮೊದಲಾದ ಹಿರಿಯರು ಈ ಸೇವೆ ಮಾಡಿದ್ದರು.
ಗರೋಡಿ ಮನೆಯ ಜಗನ್ನಾಥ ಪೂಜಾರಿ ಹಾಗೂ 1976ರಿಂದ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಪೂಜಾರಿಯವರು ಈ ಗರೋಡಿಯ ಬೈದರ ದರ್ಶನದ ಸ್ಥಳ ಪಾತ್ರಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಮೊದಲು ಸೋಮಯ್ಯ ಪೂಜಾರಿ ಹಾಗೂ ಕೊರಗ ಪೂಜಾರಿಯವರು ಇಲ್ಲಿಯ ಸ್ಥಳ ಪಾತ್ರಿಗಳಾಗಿದ್ದರು.
ಬೈರಗುತ್ತು ರಮೇಶ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರು ಗರೋಡಿಯ ಮೊಕ್ತೇಸರರು.
ಗರೋಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಂಗಳವಾರ ಪೂಜೆ, ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಪೂಜೆ, ಚೌತಿ ಪೂಜೆ, ಅಷ್ಟಮಿ ಪೂಜೆ, ದೀಪಾವಳಿ ಪೂಜೆ, ಹೂವಿನ ಪೂಜೆ, ಕದಿರು ಕಟ್ಟುವುದು, ಊರು ಸೇರಿ ಗಜ್ಜೆಯಿ ಸೇವೆ, ಮೊದಲಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರತೀ ವರ್ಷದ ಡಿಸೆಂಬರ್ ಅಥವಾ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲಾವಧಿ ಅಗೆಲು ಸೇವೆ, ಬೈದರ ನೇಮೋತ್ಸವ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಮರುದಿನ ಮಾಯಂದಾಲ್ ನೇಮ, ರಾತ್ರಿ ಹುಲಿ ಚಾಮುಂಡಿ, ಕೊಡಮಣಿತ್ತಾಯ ದೈವದ ಕೋಲ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ತಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ (ಮೇ ತಿಂಗಳ 7ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು) ಅನ್ನ ನೈವೇದ್ಯ ಸೇವೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕಾಪು, ಕೋತಾಲ್ಕಟ್ಟೆ, ತೊಟ್ಟಂ ಮೂಳೂರು, ಭಾಗಷ: ಪಾಂಗಾಳದ ಜನರು ಈ ಗರೋಡಿಯ ಕೂಡುಕಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿ ಗರೋಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಸ್ನಾನ, ಕಂಚಿಲ್ ಸೇವೆ, ಮದುವೆ ಮುಂತಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತೆಗೆದಿಡುವ ಜೋಡುಕಾಯಿ ಕಾಣಿಕೆ ಸೇವೆ, ಹೆರಿಗೆ ನಂತರ ಗರೋಡಿಗೆ ಬಂದು ತಿಂಗಳು ಮಾಡಿಸುವ ಕ್ರಮ, ಕಲಶ ಕಟ್ಟಿ ಶುದ್ಧ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮ ಮುಂತಾದ ಹರಕೆಯ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
1977 ಹಾಗೂ 2010ರಲ್ಲಿ ಗರೋಡಿಯ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಹಾಗೂ ಬ್ರಹ್ಮ ಕಲಶ ನಡೆದಿದೆ.
ಶೇಖರ ಪರವ, ಉಗ್ಗಪ್ಪ ಪರವ ಮತ್ತು ಸಂಘಡಿಗರು ಈ ಗರೋಡಿಯ ನೃತ್ಯ ವಿಶಾರದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಗರೋಡಿಯ ನೇಮೋತ್ಸವ ಮತ್ತಿತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕರಾಗಿ ದುಡಿಯುವ ಯುವಕ – ಯುವತಿಯರ ‘’ ಸೇವಾ ಯುವ ಸಮಿತಿ ‘’ ಇದೆ.
ಗರೋಡಿಯ ವಿಳಾಸ:
ಶ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮ ಬೈದರ್ಕಳ ಪೊಯ್ಯ ಪೊಡಿಕಲ್ಲ ಗರೋಡಿ,
ಕಾಪು ತಾಲೂಕು,
ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ.
ಪೂ ಪೂಜನೆಯವರು:
ಜಗನ್ನಾಥ ಪೂಜಾರಿ: ಮೊಬೈಲ್: 8722441126
ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ದಿನಾಂಕ:
26-09-2022