ಗರಡಿಡ್-ಅಟ್ಟೆಮಿದ-ಅಟ್ಟನೆ

ಪಟ ಬೊಕ್ಕ ಬರವು: ಮಹೇಶ್ ಬೋಳೂರು

ತುಲುವೆರೆನ ನಂಬೊಲಿಗೆ, ಆಚರಣೆಲು, ಬೇತೆ ಕೋಡಿಡ್ದು ಮುಲ್ಪ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾದುಂಡು. ತುಲುವೆರ್ ತನ್ಕುಲೆನ ಇಲ್ಲೊಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಬೈದ್ಯೆರ್ಲೆನ ಗರೋಡಿಲೆಡ್ ಕರ್ಂಬು ಗೂರುದು, ಪೆರಾಡಿಗೆ ಬಲಸುದ್ ಅಟ್ಟೆಮಿ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಟ್ಟೆಮಿದ ಕ್ರಮ ಅನುಷ್ಟಾನೊಲು ಪೂರಾ ಗರಡಿಡ್ ಇಜ್ಜಿ. ಕೆಲವೊಂಜಿ ಗರಡಿಲೆಡ್ ಬೇತೆ ರೀತಿದ ಕಟ್ಟ್ ಲು ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಅಟ್ಟೆಮಿದ ಆಚರೆನದ ಮೂಲ ಆಸಯ ಒಂಜೇ. ಮುಲ್ಪ ಬೋಳೂರು ಮರ್ಣೆ ಗರಡಿಡ್ ನಡಪುನ ಅಟ್ಟೆಮಿದ ಆಚರಣೆದ ಬಗ್ಗೆ ಒಂಜಿ ಪೊಲಬು.

ಅಟ್ಟೆಮಿ ಪೂಜೆಗ್ ಅಗತ್ಯವಾಯಿನ “ಕೊಲ್ಲಪೂ” ಗಾದ್ ಅಟ್ಟೆಮಿ ಬರ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ವಾರದ ದುಂಬೇ ಉರ್ದು (ಚವುತಿಗಾಂಡ ಕುಡು) ಮಂಜೊಲುದೊಟ್ಟು ಬಿರಾದ್ ಒಂಜಿ ದಿನ ಅವೆನ್ ನೆನೆತ್ ದೀಪೆರ್. ಮನದಾನಿ ನೀರ್ ಉಂತಂದಿನ ಎಪ್ಪರದ ಜಾಗೆಡ್ ಮಣ್ಣು ಹದ ಮಲ್ತುದು ಅಯಿಟ್ ಬಿತ್ತು ಪಾಡುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಅಯಿತ ಮಿತ್ತು ಅಗೆಲ ಬಾಯಿದ ಮಣ್ಣುದ ಮಂಡೆ ಅತ್ತ್ಂಡ ಮಲ್ಲ ಬಾನಿನ್ ಕಂಕಣೆ ಪಾಡುದು ಉಲಾಯಿ ಗಾಲಿ ಪೊವಂದಿಲೆಕ್ಕ ಅರುಕ್ಕು ಮಣ್ಣು ಮೆತ್ತಾದ್ ಸುತ್ತ ಬಂದ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಪೂ ಬಿತ್ತು ಪಾಡುನಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಇಂಚ ಗಾಲಿ ಆಡಂದಿನ ಮಂಡೆದ ಉಲಾಯಿ ಕೊಡಿ ಬತ್ತಿಬೊಕ್ಕ ಆ ಪೂಕು “ಕೊಲ್ಲಪೂ” ಪನ್ಪೆರ್. ಅಟ್ಟೆಮಿದಾನಿ ಮಂಡೆನ್ ಲಕ್ಕಾದ್ ಕೊಡಿ ಬೊಯಿದಿನ ಪೂ ಬಿತ್ತುನು ಜಾಗ್ರತೆಡ್ ತುಂಡಾವಂದಿಲೆಕ್ಕ ದೆತ್ತುದು ಬಾರೆದ ಬಲ್ಲುಡು ಕಟ್ಟ್ ಕಟ್ಟುವೆರ್. ಗರಡಿದ ಇಲ್ಲಡ್ ಅಟ್ಟೆಮಿದ ಪ್ರಸಾದಗಾದ್ ಪೊದ್ದೊಲು, ಮೂಡೆ ಪೇರ್ ಅಟ್ಟನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.

ಅಟ್ಟೆಮಿದಾನಿ ಗರಡಿದ ಬಾಕಿಲ್ ಜತ್ತುದು ಮಾತಾ ಸುದ್ದ ಮಲ್ತುದು ಬಯ್ಯದ ಅಟ್ಟೆಮಿ ಪೂಜೆಗ್ ಅಟ್ಟನೆ ಮಲ್ತುದು ದೀಪೆರ್. ಪೂ ಪೂಜನೆದಾರ್ ಒಂಜಿ ಪೊರ್ತುದ ಫಲಾರೊಡು ಕುಲ್ಲುದು ಪಾಸ ಪತ್ತುವೆರ್. ಬಯ್ಯ ಪೊರ್ತು ಗರಡಿಡ್ ಅರಿ ಕಡೆದ್ ದೋಸೆ, ಉಂಡುಲುಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಉಪ್ಪು ಪಾಡಂದೆ ಚಪ್ಪೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಆತ್ ಪೊರ್ತು ಗರಡಿ ಪೂಜಾರ್ಲು ಬೆರ್ಮೆರೆ ಮೂರ್ತಿ, ಕೂಚಿಲೆನ್ ದೆಕುದು ಗುಂಡದ ಪಿದಾಯಿ ಮುಕ್ಕಾಲಿಗೆಡ್ ದೀದ್ ಬೆರ್ಮೆರೆಗ್ ಪೂತ ಅಯಿತ ಆಪುಂಡು. ಒಂಜಿ ಸುತ್ತುದ ದೀಪ ತೊಜಾದ್ ಬೆರೆಮೆರೆನ್ ಒಕ್ಕೆಲ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಯಿಟುಡ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಬೆರ್ಮೆರೆ ಮೂರ್ತಿನ್ ಉಲಾಯಿ ಗುಂಡೊಡು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಂಗನೊಡು ಜೋಕುಲು ಸಿಮೆಟ್ ಮಲ್ದಿನ ಪೆಟ್ಲಗ್ ಕಮ್ಟೆಕಾಯಿ ಪಾಡುದು ಪೇಟ್ಲ ಬುಡ್ಪಿನ ಗವುಜಿಡ್ ಇಪ್ಪುವೆರ್.

ತಿಂಗೊಲು ಮೂಡುನ ಮುಟ್ಟ ಕಾತುದು ಗ್ರಾಮ ಕೂಡಾದ್ ಪತ್ತೆರ್ ಇತ್ತುದು ಗರಡಿ ಪೂಜಾರ್ಲು ಬೆರ್ಮೆರೆ ಗುಂಡೊದ ಎದ್ರು ಮಂಡಲ ಬೆರೆಪೆರ್. ಮಂಡಲೊದ ಮಿತ್ತ್ ಮುಕ್ಕಲ್ಗೆ ದೀದ್ ಅಯಿತ ಮಿತ್ತ್ ದಲ್ಯ ಪಾಡುವೆರ್. ಅಯಿತ ನಡ್ಡೆಡ್ ಒಂಜಿ ಕೊಡಿ ಬಾರೆದ ಇರೆನ್ ಬಡಕಾಯ್ ಗ್ ತಿರ್ಗಾದ್ ದೀಪೆರ್. ಕೊಡಿ ಇರೆತ ಮಿತ್ತ್ ಬೊಲಂತೆ ಅರಿ ಪಾಡುದು ಅವೆತ್ತ ಮಿತ್ತು ಮುಗಡೆ ಇತ್ತಿನ ತಾರಾಯಿ ದೀವೊಡು, ಅವೆತ್ತ ಅಂಚಿ ಇಂಚಿ ಒಂಜಿ ಇರೆ ಗಂಧ, ಕುಡೊಂಜಿ ಮೆಯಿಟ್ಟ್ ಬಚ್ಚಿರೆ ಬಜ್ಜೆಯಿ ದೀಪೆರ್.

ಕರುಂಬುನು ಪೊರ್ಲು ಪಿರೆಸುದು ರಡ್ಡ್ ರಡ್ಡ್ ಗೇನುದಾತ್ ತುಂಡು ಮಲ್ತುದು, ಕುಡ ಅಡ್ಡ ಸಿಗ್ತೆ ಆವೊಡು. ಅವೆನ್ ಕೊಡಿ ಇರೆಕ್ ಸಮನಾದ್ ಚವುಕ ಆಯೊಡು ದೀದ್, ತಿತ್ತುರ್ಡ್ದು ಅಗೆಲೊಡ್ ಸುರುಮಲ್ತ್ ಒಂಜೊಂಜೆ ಕರ್ಬುದ ತುಂಡುಲೆನ್ ಒಂಜಾತ್ ಎಪ್ಪರೊಗು ಅಟ್ಟಣಿಗೆದ ಆಯೊಡು ಗೂರುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಅಯಿತ ಮಿತ್ತ್ ತಾರಾಯಿ, ಪರ್ಂದು ದೀದ್ ಅಯಿಕ್ ಕೊಲ್ಲಪೂ, ಪಿಂಗಾರ, ಬೇತೆ ಪೂಕುಲೆಡ್ ಐತ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಮುಕ್ಕಾಲೆದ ನಾಲ್ ಮುಲ್ಲೆಗ್ ಅರಿತ ಬಂದೊಡ್ ಮಲ್ದಿನ ತಿಪಿಲೊಡ್ ತುಡರ್ ಪೊತಾದ್, ರಡ್ಡ್ ಇರೆ ಗಂಧ, ಪರ್ಂದು, ಕೊಲ್ಲಪೂತ ಕಟ್ಟುನು ಆಪೆಲ್ ಈಪೆಲ್ ದೀಪೆರ್. ಮುಕ್ಕಾಲೆದ ಎದ್ರು ತಿತ್ತ್ ಡ್ ರಡ್ದ್ ಕೊಡಿ ಇರೆಟ್ಟ್ ಪೊದ್ದೊಲು, ದೋಸೆ, ಉಂಡುಲುಗ, ಬೆಲ್ಲದ ತುಂಡು,ಕೊಲ್ಲಪೂ ದೀವೊಡು. ಅಯಿತ ಬದಿಟ್ಟ್ ಪುಡಾಯಿಡ್ ಮೂಡೆ ಬೊಕ್ಕ ಬಾಜನೊಡ್ ಪೇರ್ ದೀಪೆರ್. ಬಲಬಾಗೊಡು ಒಂಜಿ ಸಾನಾದಿಗೆಡ್ ತುಡರ್ ಪೊತ್ತಾದ್ ಒಂಜಿ ಬೊಂಡ ಕುಡತ್ ದ್ ದೀಪೆರ್. (ಗರಡಿಡ್ ವರ್ಸೊಗು ರಡ್ಡೆ ಸಲ ಬೊಂಡ ಗಲಸುವೆರ್, ಒಂಜಿ ಚವುತಿ ಪೂಜೆಗಾಂಡ ಬೊಕ್ಕೊರ ಅಷ್ಟೆಮಿಗ್ ಮಾತ್ರ)
ಈತ್ ಪೂರಾ ಅಲಂಕಾರೊದ ಅಟ್ಟನೆ ಆಯಿಬೊಕ್ಕ ದೇವಸ್ಥಾನೊದ ಕದೋನಿದ ಸವುದ ಕೇಂಡಿಸಾತ್ ಆ ಕಂರ್ಬುದ ಅಟ್ಟೊಲಿಗೆಡೇ ದೇವೆರೆನ್ ತೂವೊಂದು ಬೊಲ್ಪುದ ಆರತಿ ಆಪುಂಡು. ರಡ್ದನೇ ಸುತ್ತುದ ಪೂಜೆ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಮಿತ್ತುದ ತಾರಾಯಿ ದೆತ್ತುದು ದರ್ತುದು ಕುಡ ಅವೆನ್ ಅವೆತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ದೀದ್ ಪೂಟು ಐತ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈತಾವನಗ ಸುರುಟೆ ಮಲ್ತುದು ದೀತಿನ ಪೊದ್ದೊಲ್ದ ಗಜ್ಜೆಯಿ, ದೋಸೆ ಬೆರ್ಮೆರೆಗ್ , ಬೈದ್ಯೆರ್ಲೆಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ದೈವೊಲೆ ಎದ್ರು ಬಾರೆದ ಕೊಡಿ ಇಡೆಟ್ಟ್ ದೀದುಪ್ಪುವೆರ್.

ಮಹಾಮಂಗಳಾರತಿ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಗರೋಡಿ ಪೂಜಾರಿ ಗ್ರಾಮೊನು, ಚಾಕ್ರಿದ ಸಂಸಾರೊನು ಕೂಡಾವೊಂದು ಬೆರ್ಮೆರೆ ಎದುರುಡು ಮಲ್ತಿನ ಕಜ್ಜೊಡು ತಪ್ಪು ಒಪ್ಪುಲೆನ್ ಮನ್ನಿಸಾರೆ ಬಿನ್ನಯ ಮಲ್ತೊಂದು, ಮಾತೆರೆಗ್ಲಾ ಎಡ್ಡೆಪ್ಪುನು ಬಯಕೊಂದು ಪ್ರಾರ್ತನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಅಯಿಟುಡ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಊರುದಕುಲೆಗ್, ಸೇರ್ದಿ ಭಕ್ತೆರೆಗ್ ಪ್ರಸಾದ ಪಟ್ಟುವೆರ್. ಪೇರ್ ಅಡ್ಡೆ, ಪೊದ್ದೊಲು, ಅಡ್ಡೆ ಬೊಕ್ಕ ಒಂಜೊಂಜಿ ಕೋಲು ಕರುಂಬು ಬತ್ತಿನಕುಲೆಗ್ ವಿತರಣೆ ಆಪುಂಡು. ಈತ್ ಪೂರಾ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಗರಡಿ ಪಸಂತ್ರೊನು ಸುದ್ದ ಮಲ್ಪುವೆರ್.

ಬರವು: ಮಹೇಶ್ ಬೋಳೂರ್
ಖಜಾಂಚಿ, ಶ್ರೀ ಬ್ರಹ್ಮ ಬೈದರ್ಕಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರ, ಆದಿ ಉಡುಪಿ